شکل گیری فتومونتاژ از گذر تا چارچوب
کلاس درس «کلاژ ، فتومونتاژ ، عکسهای ترکیبی و ادیت خلاق»
- مسابقات عکاسی بسیاری را می‌بینیم که در آیین‌نامه‌شان دستکاری و ترکیب در عکس را غیرقابل پذیرش عنوان می‌کنند.
- و یا در صورت عدم ذکر ممنوعیت در آیین‌نامه، با دیده تردید در پذیرش این دسته عکس‌ها عمل می‌کنند.
- یا ممکن است فقط در صورت عدم تشخیص ترکیب و دستکاری عکس، عکسی را در مسابقه بپذیرند.
- به این دسته‌بندی جوان در عکاسی و سوق دادن عکاسان به عکاسی مستند است.
- به گونه‌ای شاید نادانسته باعث می‌شود استعدادهایی را شکوفا نشده بخشکاند.
فضای عکاسی در جامعه عکاسی
- این هنجار در جامعه عکاسی ایران شاید با گذشت زمان اصلاح شود و شاید این دسته‌بندی عکاسی در سال‌های آینده با تاکید بر موجودیتش امکان حضور رسمی و مشروع بیابد و با تغییر داوران و اساتید حاکم بر فضای عکاسی ایران و تحول در سلیقه‌ها همچنان که با حضور اشخاصی در تیم داوری بعضی جشنواره‌ها دیده‌ایم مسابقات و جشنواره‌هایی را با موضوعیت مستقلش شاهد باشیم.
این چکیده مجمل نیز به تمام سوالات پاسخ نخواهد داد اما این چکیده ایست از طرح سوال و پاسخ که در ذیل به اشتراک می‌گذارم. کلاژ، فتومونتاژ و عکسهای ترکیبی حاصل نگاه و اندیشه خلاقانه سازنده اثر برای ارائه تصویری است که از دو یا چند جزء برای رسیدن به یک کل ساخته شده است.
تفاوت فتومونتاژ با کلاژ
فتومونتاژ با کلاژ متفاوت است. کلاژ (تکه چسبانی) شیوه‌اى است که در آن نه تنها عکس بلکه مصالح مختلفى از قبیل مقوا، بریده روزنامه، پارچه، عکس، اشیاء و غیره روى سطح بوم یا هر زمینه‌ی دیگر چسبانده مى‌شود و یک ترکیب‌بندى ایجاد مى‌کند. این روش در سال ۱۹۱۶ ابداع شد و نقاشان کوبیسم ازاین روش بهره می‌بردند. در کلاژ سازنده اثر ممکن است از عکس‌هایی که دیگر عکاسان ثبت کرده‌اند نیز استفاده کند که بحث‌های بسیاری را نیز در پی داشت. پس اگر شما مواد و مصالحی را در ترکیب‌بندی خاصی برای بیان منظور و مقصود و اندیشه‌تان بگنجانید و از آن عکسی ارائه دهید یک فتوکلاژ ارائه داده‌اید.
تعریف فتومونتاژ به گفته استاد هادی شفائیه: (جمع‌آوری مصالح و عناصر مختلف و مجزا به وسیله یک روش عکاسی ست).
- این جمع‌آوری و ترکیب برای رسیدن به یک ترکیب‌بندی خاص است که حاصل نگاه و اندیشه خلاقانه سازنده اثر می‌باشد.
- گستردگی و تنوع دامنه این سبک و دسته‌بندی و وجود امکانات و نرم‌افزارهای کامپیوتری به سازنده اثر این امکان را می‌دهد تا تخیلات و رویاهای خود را به صورت یک اثر عکاسانه در این دسته‌بندی ارائه دهد.
- شکل‌گیری و روش‌های فتومونتاژ با روش‌های بریدن و چسباندن، قراردادن اشیاء در جلو تصویر، بر روی هم انداختن چند شات عکس در یک نگاتیو فیلم(این قابلیت در دوربین‌های پنتاکس دیجیتال هم وجود دارد) و عکس‌برداری متوالی از یک سوژه برروی یک فیلم عنوان شده است.
- با ظهور دوربین‌های دیجیتال و نرم‌افزارها ازجمله فتوشاپ و پلاگین‌های مرتبط، فتومونتاژ شکل خود را در ساخت تغییر داده است.
- ساخت آثار جدید شاید با ماهیتی مشابه از روش‌های مدرن‌تری چون کار با نرم‌افزارها باشد.
در سایت‌های خارجی عکسهای حاصله از این روش(فتومونتاژ اغلب با نرم‌افزار) را ادیت خلاق یا فاین آرت نیز می‌نامند.
هر چند بسیاری با صورت مسئله و تعاریف واژه‌ها مشکل دارند.
تعریف فدراسیون جهانی عکاسی از عکس خلاقه
- عکس‌هایی که ضمن جالب توجه بودن ایده و اندیشه سازنده اثر دارای ویژگی تحریف واقعیت نیز باشد.
- بر این اساس اغلب فتومونتاژها یا عکسهای خلاقه به گونه‌ای دیگر واقعیت نیستند.
