پیش‌گفتار

چند سالی است که در صنعت چاپ، پدیده‌ای به نام چاپ دیجیتال رُخ داده و به‌نوعی بسیاری از بخش‌های این صنعت را تحت‌تأثیر قرار داده است؛

• پدیده‌ای که با سرعت بسیار زیاد در حرکت است و همچنان به پیشتازی خود ادامه می‌دهد.

پدیده‌ای که حتی ممکن است سبک زندگی ما را در این عرصه تحت‌تأثیر قرار دهد و این پدیده چیزی جز «چاپ دیجیتال» نیست. با توجه به اینکه چاپ افست از پیچیدگی‌ها و تخصص‌های به هم وابسته بسیاری در نحوه اجرا، واسطه‌های متعدد از قبیل زینک، پلیت و غیره برخوردار می‌باشد، علم روز به همراه تکنولوژیِ پیشرفته کامپیوتری برای سهولت در انجام کار و همچنین تسریع زمان چاپ، چاپ دیجیتال را به بازار چاپ معرفی نمود.

به طور کلی چاپ دیجیتال یک روش‌ تبدیل فایل‌ها و تصاویر دیجیتال به سطوح چاپی است.
امروزه دستگاه‌های بسیاری جهت چاپ دیجیتال با قابلیت‌های متفاوت ابداع و تولید شده است.

روش‌های چاپ دیجیتال

• مرسوم ترین روش‌های چاپ دیجیتال شامل چاپ با چاپگرهای لیزری و جوهرافشان است که پیگمنت(رنگدانه‌ها) یا تونر را بر روی پذیرنده‌های متنوعی هم‌چون کاغذ تحریر یا گلاسه، کاغذ فانتزی و عکاسی، کنواس یا بوم، چوب، فوم، شیشه، سنگ و غیره منتقل می‌نماید.

به طور مثال می‌توان از دستگاه‌های چاپ دیجیتال لیزری نام برد

• نوع دیگری از دستگاه‌های چاپ دیجیتال چاپگرهای جوهرافشان می‌باشد که این دستگاه‌ها معروف به لارج فرمت یا چاپ عریض هستند، و سیستم کارشان به اینگونه است که پس از دریافت فایل دستگاه آن را از طریق هدهای موجود و پاشش رنگ، تصویر را بر روی کاغذ منتقل می‌نماید. که کیفیت تصویر چاپی همانند چاپ دیجیتال لیزری با توجه به نوع دستگاه و همچنین متریال مصرفی اعم از جوهر و کاغذ در دستگاه‌ها متفاوت می‌باشد.

در بیشتر فرایندهای چاپ دیجیتال جوهر یا تونر هم‌چون روش‌های سنتی در داخل کاغذ نفوذ نمی‌کنند بلکه لایه نازکی بر روی سطح تشکیل می‌دهند و در برخی سیستم‌ها ممکن است برای تثبیت آن‌ها بر روی کاغذ یا هر پذیرنده‌ی دیگر از مواد اضافی و پوششی که توسط فرایندهای حرارتی یا تابش یووی افزوده می‌شوند نیز استفاده گردد.

مزیت چاپ دیجیتال

• چاپ دیجیتال امکان چاپ سریع پس از تقاضا در تیراژ کم را فراهم آورده.
• امکان تغییر طرح و محتویات آن در هر برگ چاپی را در اختیار می‌گذارد.
• صرفه جویی در نیروی انسانی و توان رو به گسترش ماشین‌های چاپ دیجیتال در بالا بردن کیفیت چاپ.
• پایین آمدن هزینه تمام شده چاپ هر برگ چاپی و بالا رفتن تیراژ در چاپ دیجیتال.
• قیمت تمام شده کمتر محصول با کیفیت بسیار بهتر هستیم.
• از طرف دیگر، برای مردم سراسر دنیا، تنوع‌گرایی حرف اول را می‌زند.
• چاپ در تعداد مورد نیاز در این نوع چاپ، چون براساس نیاز چاپ اثر صورت می‌گیرد.

کاربردهای چاپ دیجیتال 

• چاپ در تیراژ محدود 

چاپ در تیراژ محدود از بزرگ‌ترین امکاناتی است که یک جریان چاپیِ کاملا دیجیتال می‌تواند در اختیار شما قرار دهد.

در چاپ دیجیتال به دلیل چاپ مستقیم از کامپیوتر روی کاغذ و حذف واسطه‌هایی مثل زینک.

امکان چاپ در تیراژ محدود حتی یک نسخه با هزینه پایین وجود دارد.

مثل تهیه نمونه، ماکت، بازاریابی پیش از تولید انبوه و غیره یا چاپ محصولات با تعداد مورد نیاز و سریع

• چاپ اطلاعات متغیر

امکان منحصر به فرد دیگری که چاپ دیجیتال با توجه به وجود امکان چاپ در تیراژ محدود در اختیار کاربران قرار می‌دهد چاپ اطلاعات متغیر است. در چاپ دیجیتال شما می‌توانید هر نسخه از محصول چاپی خود را متفاوت با نسخه قبلی چاپ کنید. مثلا بروشور با تصاویر مختلف از محصولات شما و یا کارت پرسنلی با عکس و اطلاعات متفاوت همچنین این قابلیت به شما امکان چاپ اطلاعات متغیر از روی دیتا بیس‌ها را می‌دهد. یعنی می‌توانید در هر نسخه چاپی خود کد یا شماره سریال و یا نام گیرنده و تصویر هر فرد باشد. مثل کارت دعوت یا تقدیرنامه‌‌ی همایش‌ها.

پروفسور فرانک رومانو استاد انستیتوی تکنولوژی روچستر در مورد اقبال عمومی به چاپ دیجیتال گفته:

«چاپ دیجیتال خدمات جنبی می‌آورد.

خدمات جدیدی نظیر پایگاه داده‌رسانی، ارسال اطلاعات شخصی سازی شده و این جز ارزش‌های افزوده آن است

و به همین دلایل روند رشد فرایندهای سنتی کند شده و به عکس چاپ دیجیتال رو به پیشرفت است.»

• چاپ شخصی شده

چاپ دیجیتال با توجه به وجود امکان چاپ در تیراژ محدود این امکان را ایجاد می‌کند که سفارش چاپ مشتری درست بر اساس نیازها و علایق وی تولید شود. این بدین معناست که به عنوان مثال شما می‌توانید کتابی را برای فردی طبق سلیقه و با نام و مشخصات وی در صفحه تقدیم، تولید کرده و به او اهدا کنید. شما می‌توانید محصولاتی با عکس خود و خانواده داشته باشید مثل تقویم دیواری، کتاب خاطرات و یا سفرنامه‌ای همراه با آلبوم تصاویر.

کارت تبریک‌های شخصی اعم از تولد افراد خانواده یا دوستان با تصاویر آن‌ها ارائه این محصولات با این روش بسیار جذاب و شیرین است.

• سرعت عمل(مدت زمان آماده‌سازی کوتاه)

چاپ دیجیتال امکان چاپ سریع پس از تقاضا را فراهم نموده است. با حذف مراحل آماده‌سازی فایل برای چاپ در سیستم چاپ افست و سنتی مثل مراحل فرم‌بندی در لیتوگرافی و تهیه زینک، انتقال کاغذ و زینک به چاپخانه، تنظیمات و کالیبره کردن سیستم تا رنگ و کیفیت دلخواه، کافیست دستور چاپ را از کامپیوتر به دسستگاه ارسال کنید. به عبارت دیگر فرایند آماده‌سازی در دستگاه دیجیتال زمانی اتفاق می‌افتد که کامپیوتر یک فایل را برای چاپ ارسال می‌کند. و این یعنی امکان فوق‌العاده‌ی چاپ سریع پس از تقاضا. شما تاکنون مشکل مدت زمان اجرای پروژه چاپی را لمس کرده‌اید برای نشستی نیاز به کارت ویزیت دارید و چاپ افست آن روزها طول خواهد کشید و شما یک صبح تا عصر فرصت دارید. این امکان در چاپ دیجیتال برای شما فراهم گشته تا کمتر از یک ساعت تولید کارت ویزیت و پوشش دلخواهتان آماده گردد.

• کاربری آسان ماشین‌های چاپ دیجیتال

برای کار با ماشین افست نیاز به یک اپراتور با تجربه و ماهر است تا بتوانیم کاری با کیفیت به چاپ برسانیم. اینکه تصویری را کمی پررنگ‌تر یا کم‌رنگ‌تر چاپ کنیم، ورق‌های چاپ شده قبلی را با بعدی ها مقایسه کنیم و غیره، در روش دیجیتال هیچ‌ کدام بر روی ماشین چاپ انجام نمی‌شود. بلکه همه این ملاحظات باید در مرحله پیش از چاپ دیجیتال که همان آماده‌سازی فایل است انجام پذیرد. البته این موضوع چاپ دیجیتال را از تجربه بی‌نیاز نمی‌سازد ولی نکته محسوس در این میان آن است که تکنولوژی چاپ دیجیتال، چاپ را از حالت بسیار تخصصی خارج ساخته و مشتری نهایی کار چاپی را بیشتر در امور چاپ دخیل ساخته و به چهره چاپ عمومیت بخشیده است.

خدمات جانبی در چاپ دیجیتال

• صحافی، برش و خط تا

برش، خط تا و صحافی در حال حاضر جزء لاینفک فرایند چاپ هستند.

با توجه به اینکه اینگونه خدمات در چاپ افست در کارگاه‌های دیگر انجام می‌پذیرد اتلاف کاغذ و وقت را در این روش بیشتر نموده است. این بخش مهم در چاپ دیجیتال به جهت کوچک بودن دستگاه‌ها، به صرفه نبودن انتقال کارها با تیراژ پایین و سرعت عمل در یک کارگاه انجام می‌پذیرد. برش تقریبا در تمام کارهای چاپی انجام می‌گیرد. کارهایی مانند کارت ویزیت، بروشور و غیره تماما نیازمند برش و آماده‌سازی هستند. همینطور خط تا باعث جلوه بیشتر کارها و سهولت در تا کردن در صفحات تا شدنی به خصوص در کارهای سلفون شده و همچنین باعث افزایش عمر کار می‌گردد. مهم‌تر از ماهیت خود برش، خط تا و صحافی، کنار هم بودن این امکانات در یک مجموعه است که زمان آماده سازی را تا حد چشم‌گیری کاهش می‌دهد.

• پوشش در چاپ دیجیتال (سلفون و لمینت)

یکی از راه‌های افزایش طول عمر کار چاپی استفاده از پوشش‌های مرسوم(سلفون و لمینیت) است. برای این منظور پوششی نازک و اغلب پلاستیکی با ضخامت‌های مختلف روی محصولات چاپی از جمله جلد کتاب و مجله برخی از پوسترها، کارت‌های ویزیت و مانند آن می‌کشند تا هم زیبایی آن بیش‌تر شود و هم در مقابل ضربه‌های وارده، رطوبت، پارگی و سایر آسیب‌های محیطی مقاوم‌تر شود. در چاپ دیجیتال نیز مانند چاپ افست از اینگونه پوشش‌ها می‌توان استفاده نمود و به جهت سایز کوچک دستگاه‌ها معمولا چاپخانه‌های دیجیتال این قبیل خدمات را در کنار هم در کارگاه تجمیع می‌کنند.